donderdag 27 maart 2014

Lexicon - Max Barry

Bovennatuurlijk of toch niet, een discutabel punt bij deze onverbiddelijk meeslepende en slimme thriller waarin woorden in letterlijke en overdrachtelijke zin de totale macht hebben.

Marketeer
Als iemand de uitwerking van woorden kent is het wel de Australische auteur Max Barry. Na een carrière als marketeer voor Hewlett Packard startte hij zijn fulltime schrijverschap met een bijzonder geslaagde eigenhandige reclamecampagne voor zijn tweede roman Jennifer Government. Barry schreef inmiddels vijf romans, waarvan er een werd verfilmd en er nu drie in het Nederlands zijn vertaald.

Babel
Een geheime organisatie van zogenaamde ‘Dichters’ beheerst de macht van woorden en geeft die kennis al decennia lang door aan psychologisch gerekruteerde kinderen. Een van die kinderen, Emily (schuilnaam Woolf, Virginia uiteraard) ontbreekt het aan de benodigde discipline om basisbehoeften te bevredigen zonder begeerte. Een dwaling van Emily heeft een Babel-gebeurtenis tot gevolg. De algehele vernietiging van een kleine besloten gemeenschap.

Synapsis
Weergaloos uitgangspunt: de schijnbare magie van woorden is eigenlijk een wetenschappelijk verschijnsel. Woorden zijn recepten die een neurochemische reactie opwekken. Wie de juiste woorden kent om verdedigingsfilters in de hersenen uit te schakelen creëert een synapsis, oftewel kan volledig over een persoon beschikken. Schat een persoon psychografisch in en pas de juiste woorden toe. Voilà, een marionet. C’est tout.

Puur
Maar er is Will. Will is psychografisch afwijkend, immuun voor machtwoorden, en de Dichters hebben hem nodig. Hij moet jagen op een almachtig en desastreus ‘puurwoord’ dat iederéén breekt, ongeacht de psychografie. Emily/Woolf ondertussen jaagt op wraak. Zonder het bewust te (kunnen) weten delen Will en Emily samen een krachtig puur concept, ‘liefde’, maar het is de vraag of zij het daar mee redden.

Horror
De eerste honderdvijftig pagina’s geven na een turbulente kick-off geen enkele houvast. Vergelijkingen met andere boeken of films leveren ook geen clou op. Magisch (níet dus) intrigerend. Op uitgesproken moment wordt duidelijk wáár het allemaal heen wil, maar wat, hoe en waarom blijven onuitgesproken -maar tergend voelbaar- in de lucht hangen. Met name de sfeer in het vernietigde dorp Broken Hill is van Stephen King-kaliber.

Maatschappijkritisch
Met name de argeloosheid van de gemiddelde burger is hier bovenal ontstellend. Binnen de overvloedige (digitale) informatieoverdracht kíest een persoon tegenwoordig zijn eigen informatie. Informatie zodanig gekleurd dat ze –al dan niet bedoeld!- leidt tot aannames. Aannames die de eerste psychologische barrières van een individu vernielen. Die leiden tot (vals) vertrouwen. Daar kunnen Dichters (en vul maar in!) gebruik van maken: synapsis ligt op de loer.

ØØØØØ























Auteur(s): Max Barry 
NUR: Thriller 
ISBN: 9789024564033
Paperback, € 19,95, 432 pagina's, april 2014
Uitgever: Luitingh

donderdag 20 maart 2014

Hotel de Grote L - Sjoerd Kuyper

Zoveel lovende reacties op een kinderboek van niet de eerste de beste Nederlandse recensie-instituten, dat maakt nieuwsgierig. Hotel de Grote L van Sjoerd Kuyper werd zelfs besproken bij DWDD en werd (dus) automatisch een hit. “Origineel, hilarisch en taal- en vormtechnisch bijzonder”, kort samengevatte kreten in de media- van volwassenen. En jawel, het boek is leuk. Leuk leuk. Maar net niet: te gék leuk.

Misschien was mijn verwachting gewoon te hoog gespannen, want het verhaal is wel degelijk origineel en bij vlagen hilarisch. Humor op het randje van het absurde. De dertienjarige Kos die met zijn drie op zijn zachtst gezegd bijzondere zussen het hotel van hun zieke, afwezige vader wil redden is grappig en ontwapenend. En is zelf ook bijzonder, want welke dertienjarige jongen kan –laat staan wíl- zichzelf nou Ajax-speler én finaliste(!) in een Miss Verkiezing noemen? Met als concurrente Isabel, het meisje waarop hij verliefd is? Zij lijkt hem ook leuk te vinden, maar door omstandigheden maakt ze het wel drie keer uit vóór het überhaupt aan is.

Rondvliegende vissen, zombie-konijnen, kaaskussen; een greep uit de gekkigheid. Maar daarnaast ook een overleden, zieke moeder en veel ‘normaal’ puberleed. Hotel de Grote L is kolder met een wat serieuzere onderlaag. Het is het spannende avontuur van Kos waarin hij zijn onzekere ik van zich afschudt en daarbij en passant de dood van zijn moeder verwerkt.

Een Coming of Age verhaal eigenlijk wel. En precies daar wringt voor mij de schoen. Op wat tongzoenen, gefrunnik en een paar onhandige erecties na staat er niks ‘onbetamelijks’ in het boek. Toch komt Kos met zijn dertien jaar wat voorlijk over. Al kan het kan natuurlijk heel goed zijn dat wat je twintig jaar geleden op je vijftiende doormaakte zich tegenwoordig al op je dertiende afspeelt. Dat weet de jeugd van nu ongetwijfeld beter dan ik. 

Juist daarom maakt de jeugdige omslag dit boek ook nét niet ‘te gek leuk’. Zo doet het vermoeden dat de inhoud kinderachtiger is dan de juiste lezer kennelijk naar verlangt. Je kunt dit boek als brugklasser haast niet met goed vertoon lezen. En dat is wel jammer, want Hotel de Grote L is juist zulk lekker leesvoer voor de (bijna)brugpieper die zich getroost wil weten.

ØØØOO






















Auteur(s): Sjoerd Kuyper 
NUR: Fictie 10 
ISBN: 9789047705420 
Gebonden, € 13,95, 2014
Uitgever: Lemniscaat, Uitgeverij

zondag 9 maart 2014

Zie Crimezone.nl voor: Sluit mijn ogen - Sophie McKenzie

Lees hier mijn recensie voor Crimezone.nl

ØØØØO





















Auteur(s): Sophie McKenzie 
NUR: Literaire thriller 
ISBN: 9789400502536
Paperback, € 17,95, 344 pagina's, 2014
Uitgever: A.W. Bruna Uitgevers

Divergent 3: Samensmelting - Veronica Roth

Met de langverwachte première van Divergent, het eerste deel van de zogenaamde Divergent YA-serie in zicht is in Nederland na Inwijding en Opstand onlangs het derde en laatste deel Samensmelting verschenen.Wat de Divergent serie onderscheidt van de vergelijkbare 'hype' The Hungergames is de van nodeloos geweld en doodslag ontdane actie. Auteur Veronica Roth heeft een eerder filosofische en beslist wat christelijkere inslag.

Na de opstand in de Stad komen Tris en “Four”(Tobias) tot de ontdekking dat het afschaffen van de facties niet per se vrijheid inhoudt. De Factielozen blijken tirannieke leiders: niemand mag nog bij een factie horen. Terwijl daar wél behoefte aan is- de basis van het bestaan is voor velen weggevallen en geeft het leven een gevoel van zin- en stuurloosheid. Opnieuw groeit er stil verzet, bij de Loyalen (trouw aan de oude facties). Zij helpen Tris, Tobias en een paar andere Onverschrokkenen de Stad uit. Daar ligt immers volgens de schokkende videoboodschap aan het eind van het vorige deel (Opstand) het antwoord op alle vragen.

Tris en Tobias vínden een pijnlijke waarheid. Los geworsteld aan een systeem van keurslijven, om vervolgens te ontdekken dat ze onderdeel zijn van een veel grotere, ándere kunstmatige samenleving. Een systeem met andere namen en termen, maar met eenzelfde uitkomst. Sociale misstanden. Onderdrukking en ongelijkheid. Ook hier zetten onvermijdelijke wrijvingen inmiddels zo veel druk dat de ketel op exploderen staat. Voor Tris en Tobias ligt daar de kans om met gevaar voor eigen bestaan een definitief einde te maken aan alle onderscheid, in hun Stad en in de hele wereld waarvan ze tot voor kort geen enkel benul hadden.

Samensmelting vormt een flinke kentering binnen de serie. Een ontwrichtende switch in setting, sfeer en omstandigheden roept aanvankelijk veel vragen op qua aannemelijkheid. En hoewel de plot in dit derde deel gaandeweg beter begint aan te sluiten bij zijn voorgangers slaagt het er uiteindelijk toch niet helemaal in te overtuigen. Hier en daar rammelt de logica, gaan psychologie en filosofie –hoe correct de moraal ervan ook- een beetje de mist in. Roth is uitermate bedreven in het onderbouwen van de beweegredenen van haar personages en het is precies dáár waar ze haar morele lessen weet over te brengen.  Maar wie kritische vragen stelt stuit op een paar op zijn minst dubieuze uitgangspunten. En de allesbepalende drijfveren –en dus handelingen- die daar op zijn gestoeld maken het dramatische einde moeilijk(er) te verkroppen. Niets zo frustrerend als vragen als “Ja maar, het zat toch zus of zo…” en “Zou het niet logischer zijn als…”.
   
Het is overdreven om te beweren dat Samensmelting een teleurstellend slot van de serie is. Laten we het er op houden dat de afloop onvoorzien is en (hoogstwaarschijnlijk) niet helemaal zoals gewenst. Het boek is weer spannend en intrigerend, met zijn sympathieke personages en vele treffende inzichten waar je over na blijft denken. Daar moeten de films nog maar eens aan zien te tippen. 

ØØØOO






















Auteur(s): Veronica Roth 
Ondertitel: Haar keuze bepaalt alles
NUR: Fictie 15+ 
ISBN: 9789000334797
Paperback, € 19,99, 368 pagina's, 2014
Uitgever: Van Goor

vrijdag 7 maart 2014

Een mooie jonge vrouw - Tommy Wieringa

Tijd om massaal naar de boekhandel af te reizen  - het thema van de Boekenweek 2014 is “Reizen” – en niet eens zozeer om het zo felbegeerde gratis NS treinkaartje te bemachtigen. Nee, want boekje waar dat kaartje in zit, het boekje dat u ieder jaar cadeau kunt krijgen van uw boekhandelaar, is dit keer geschreven door Tommy Wieringa.

Vorig jaar won de auteur diverse literaire prijzen met Dit zijn de namen en nu had hij de eer het boekenweekgeschenk voor 2014 te mogen schrijven. Hij deed dat met verve. Een mooie jonge vrouw is een literair pareltje, een buitengewoon rijk gevulde novelle imponerend ondanks de geringe omvang van het jaarlijkse cadeauboekje.

Een mooie, jonge vrouw is de mentale bom die tikkend onder het huwelijk van Edward en Ruth ligt. Ruth is die vrouw. Edward, 15 jaar ouder dan zij, heeft Ruth weten te 'veroveren'. Alhoewel (naar mijn persoonlijke idee) dit leeftijdsverschil bepaald niet onoverkomelijk hoeft te zijn legt het een enorme druk op Edward die steeds onzekerder wordt.

De (denkbeeldige) generatiekloof neemt door zijn eigen doemdenken steeds reëlere vormen aan en hij kan enkel toekijken. Lijdzaam, want Edward, een viroloog die zonder enige wroeging proefdieren pijnigt, krijgt zelf een onbarmhartig lesje in pijn. Krampachtig probeert hij het leeftijdsverschil tussen hem en Ruth te nivelleren, door bijvoorbeeld een nóg jongere minnares te nemen. Zelf veroorzaakt en verdient of niet, de genadeloze slag die Ruth -normaal gesproken toch zijn zachtaardige tegenpool- hem uiteindelijk toedient is wel van echt onvoorstelbare wreedheid.

Met een mooie jonge(re) vrouw is het dus kwaad kersen eten, deze liefde was beter een verboden vrucht gebleven. Al doet Tommy Wieringa volgens eigen zeggen niet aan 'denkschrijven', zijn boekje barst van al dan niet bedachte symboliek en raakt meerdere thema's aan. Een volwaardige roman in de vermomming van een novelle, een aankomende 'hit' voor leesclubs. Niet in de laatste plaats vanwege de typische Wieringa schrijfstijl. De geweldig opgebouwde zinnen waar hij om bekend staat maken dit boekje een feestje om te lezen. Een must-have dus, of je er nu wat verder dan normaal voor moet reizen of niet.

ØØØØO




















Tijdens de Boekenweek van zaterdag 8 maart 2014 t/m zondag 16 maart 2014 cadeau van de boekhandel bij aankoop van E12.50 aan Nederlandstalige boeken.

Auteur(s): Tommy Wieringa 
Uitgever: Stichting CPNB
Paperback, 96 pagina's, 2014