Elke keer als je deze roman oppakt -en dat zal heel wat
keren zijn, gezien zijn lijvigheid- blijft de onmogelijke naam van de
schrijfster beter beklijven. Nino Haratischwili dwingt respect af. ‘Roman’ is
gewoonweg geen toereikende omschrijving voor dit bijna dertienhonderd pagina’s
tellende boek. "Das achte Leben (für Brilka)” is een ontzagwekkend epos. Een meeslepende kroniek van een Georgische familie. Een ontegenzeglijk leerrijke en waardevolle geschiedschrijving.
Een feministische inspiratiebron, wellicht. Maar bovenal een unieke leeservaring. Dat
laatste niet in het minst door het mysterieuze chocolademengsel van stamvader
en chocolatier Jaschi die de proever ervan op betekenisvolle momenten al dan niet
voor het leven verdoemt- en de lezer in ieder geval tot doorlezen verleidt.
Georgië. Een land gelegen pal onder westelijk Rusland,
schurkend tegen het Midden-Oosten. In West-Europa weinig bekend, gewoon een van
de landen in Oost-Europa, een voormalig Oostblokland. Die kille en honderden
kilometers lange afstand die tussen Georgië en West-Europa ligt wordt door
Haratischwili’s verhaal tot na aan het hart verkleind.
De geschiedenis van de familie Jaschi begint in de vroege
twintigste eeuw, wanneer Georgië na een korte oorlog door Rusland geannexeerd wordt. De
zussen Stasia en Christina, dochters van een gedijende chocolatier, zien door de
verstrekkende gevolgen in de daarop volgende jaren hun dromen in rook opgaan. Stasia
wordt nooit de prima-ballerina die zij in zich heeft, Christina wordt pijnlijk letterlijk
door het leven getekend. De twee zijn een lang, ontzettend lang leven
beschoren, beide een belangrijke rol innemend in het leven van hun familieleden.
Een verdrietig ontoereikende rol echter, die niet kan voorkomen dat hun telgen
eveneens slachtoffer worden van de politieke en economische situaties, van macht
en corruptie binnen een land dat zijn eigen identiteit verloren heeft. Stasia’s
zoon Kostja die zich profileert als niets minder dan een nietsontziende patriarch, drijft -overigens met de beste bedoelingen- eerst zijn zus Kitty en vervolgens zijn
dochter Elena en kleindochters Daria en Niza kanten in hun leven op waar zij
niets weten te vinden.
Hiermee zijn de zeven personen genoemd wier verhaal laatstgenoemde, Niza,
opschrijft voor haar nichtje Brilka. In chronologische volgorde, aan de hand
van bekende en minder bekende historische gebeurtenissen, schrijft zij feit en
legende op van haar twee overgrootmoeders, grootmoeder, moeder, tante en oom. Met
eerlijk toegegeven fantasie daar waar haar kennis tekort schiet. Misschien door
dat gegeven is het van alle toch al aangrijpende lotgevallen Niza’s eigen relaas dat tot slot nog het meest ontroert. Haar
reconstructie van de familie en van de Georgische geschiedenis is immers de
poging van een vrouw om zichzelf, net als het murw geslagen land, opnieuw uit
te vinden. Zwalkend door een bestaan zonder betekenis, vindt zij die uiteindelijk
door met haar geschiedschrijving zin te geven aan het leven van haar nichtje.
Brilka, wiens nog onvervulde verhaal er nu één kan worden met wél nageleefde
dromen. Ook al heeft ook zij onverhoeds geproefd van over-overgrootvader Jaschi’s
chocoladebrouwsel.
Met spijt en tranen in de ogen is het dat je afscheid
neemt van de kleurrijke familie Jaschi, nog dagenlang roezig en verbluft na deze
marathongeschiedenisles waar zelfs de meest getalenteerde geschiedenisleraar of
lerares nog een puntje aan kan zuigen. Wat een bijzonder project.
ØØØØØ
Auteur(s): Nino Haratischwili
NUR: Roman
ISBN: 9783627002084
Paperback, € 39.90, 1275 pagina's, 2014 (7. Auflage)
Uitgever: Frankfurter Verlagsanstalt
Nederlandse vertaling: Elly Schippers
ISBN: 9789025448592
Uitgever: Atlas Contact
Geen opmerkingen:
Een reactie posten