Het verhaal van Four - Veronica Roth

Het is duidelijk nogal wat voor Veronica Roth, schrijfster van de populaire Divergent-trilogie. In zowel het voorwoord als het nawoord in Het verhaal van Four legt ze bijna verontschuldigend verantwoording af voor de verhalen die ze achteraf nog publiceert over Tobias, beter bekend als Four. Niet eens zo heel gek. Want als de populariteit van je boeken zo’n ongekende vlucht neemt en het aantal Divergent fans nog eens ver(drie? víer??)dubbelt na de verfilming van het eerste deel, dan krijg je waarschijnlijk de neiging niet tekort te willen schieten. Dan wil je verwachtingen waar maken. Niet in het minst omdat de fans die inmiddels met jouw personages aan de haal zijn gegaan je anders vol-le-dig afbranden.

Bij sommige critici –zie ondergetekende- rijst daarom misschien een beetje de vraag in hoe verre dit boek een puur ‘pleasen van de fans’ (lees: commercieel product) is. Wat is de (meer)waarde van dit boek? Hoe ‘waarheidsgetrouw’ is het ten opzichte van de drie eerdere boeken, de unieke wereld die ze daarmee heeft gebouwd? Hoewel Roth uitlegt dat ze haar boeken ooit begon te vertellen vanuit het perspectief van Four, zijn deze verhalen wel pas ná het eindigen van de serie en ná het verschijnen van de film geschreven. In hoeverre is zij gestuurd door de reacties, vragen en wensen van haar lezers c.q. kijkers?

Wat Roth in het boek doet is de onbekend gebleven achtergrond van Four -die stugge, gesloten Tobias- alsnog invullen. Aan de hand van vier verhalen beschrijft ze hoe hij als mishandeld jongetje er toe komt te kiezen voor Onverschrokkenheid. Hoe hij als aspirant veelbelovend uitblinkt, maar niet voor een carrière als factieleider kiest. Ze toont zijn verdeeldheid in een factie waar hij wederom een buitenbeentje is en waar hij machteloos moet toekijken hoe die factie –en andere facties- zijn oorspronkelijkheid verliest. Hoe hij geen andere keuze heeft om als verrader op te treden en om -geheel tegen zijn moeizame gevoelens jegens zijn moeder in- bewust een Factieloze te worden. Het werpt allemaal een verhelderend licht op zijn beweegredenen en zijn tot nu toe ongrijpbare persoonlijkheid.

Daarnaast zijn er een paar verhalen –fragmenten eigenlijk- van hem en Tris toen ze elkaar pas net leerden kennen. De andere kant van het verhaal: de gebeurtenissen kennen we al, door Tris verteld. In tegenstelling tot de twee andere delen werd in deel een niet vanuit het perspectief van Four verteld. Dat gebeurt bij deze dus alsnog.

Is Het verhaal van Four van betekenis, heeft het boek belang? Jawel, zeker de verhalen over Four die zich in de tijd afspelen vóór aanvang van deel een. Onduidelijkheden worden verklaard, de structuur van de dystopische wereld en zijn specifieke maatschappij beter en logischer onderbouwd: de hele Divergent-trilogie wordt er als het ware door gerechtvaardigd. Lekker zijn ook fraaie statements als “[…] misschien is moed hier in Onverschrokkenheid de hoogste vorm van wijsheid, de erkenning van het feit dat het leven zonder angst geleefd kan en moet worden.” De verhalen van hem en Tris, tja- die zijn vooral mooi en lief en voor de fans. Als dit wat typische, semi-dubieuze boek kort omschreven moet worden dan komt toch wel overtuigend de uitdrukking ‘feest van herkenning’ op.

(Aldus de fan in onderstaande criticaster)

ØØØØO

Auteur(s): Veronica Roth 
Serie: Divergent
NUR: Fictie 15+ 
ISBN: 9789000335282 
Paperback, € 15,00, 192 pagina's, 2014
Uitgever: Van Goor