Het is een beangstigende gedachte. Een ramp zoals die
Stephen King meer dan dertig jaar geleden al beschreef in De Beproeving (wellicht beter bekend als The Stand) kan ons feitelijk elk moment overkomen. De hele
samenleving geniepig en bijna ongemerkt doch wreed en onherroepelijk binnen een
betrekkelijk lang tijdsbestek van drie weken voor 99% uitgeroeid. Niet 1- 2-huppekee weggevaagd door een druk op een
rode knop. Met stille trom overvallen
door een sluipmoordenaar; een per
ongeluk vrijgekomen virus, ontwikkeld als biochemisch oorlogswapen.
Na een paar dagen krankzinnig lijden en walgelijk ziek
zijn gaat het lampje (gelukkig) uit. Tenzij je resistent blijkt en het geluk –of
is het pech?- hebt bij die ene procent overlevenden te horen. Om je heen niets
dan stervenden en ten slotte doden. Het leven zoals je dat kende over, voorgoed.
Tot stilstand gekomen. Bevroren in de chaos van de allesoverheersende paniek. Geen
duidelijk doel meer hebben. Alles waar je voorheen hard voor werkte –dure televisies,
sieraden, mooie huizen, geld- ligt zó voor het grijpen- maar is nu absurd onbelangrijk.
Dat is de situatie zoals King die schetst. Aan de hand
van levensechte personages toont hij de aftakeling, bij ieder een verschillend
proces, maar bij allen met dezelfde bizarre uitkomst: hoe dan ook ellende. Een
tijdperk waarin blijkt of je een sterk of zwak karakter hebt breekt aan. King
zou natuurlijk King niet zijn als er geen bovennatuurlijk aspect zit in zijn
verhaal en als het Goed en het Kwaad niet in conflict geraken. De overlevenden met een zwak karakter worden gerecruteerd door de zogenaamde Duistere Man,
wiens snode plannen tegen die van de goede Moeder Abagail indruisen. Zij is het
verzamel- en middelpunt van de overlevenden met een sterk karakter. Die in principe kiezen voor het goede, in zichzelf
en voor elkaar. Dat het niet meevalt om een democratisch en vreedzaam bestaan
op te bouwen blijkt wanneer de nieuwe samenleving schoorvoetend overeind
krabbelt. En groeit.
Kings bespiegelingen zijn treffend en confronterend. Hij
is hard in zijn oordeel. De mens is per definitie zwak. Zijn overlevers hebben
slechts uitstel gekregen; vervallen snel weer in hun oude destructieve
gewoontes, zo, dat het niet anders kan dan dat de wereld over een eeuw of
anderhalf alsnog zal uitsterven.
De Beproeving
is niet echt een makkelijk boek om te lezen. Niet zozeer qua stijl, want die is
briljant. Kings vertelkunst sleept je het ruim 1200 pagina’s dikke boek door. Tegelijkertijd
is die omvang Kings achilleshiel aangezien hij te véél wil vertellen. Niet voor niets was de oorspronkelijke uitgave
van De Beproeving aanzienlijk dunner
en is het pas tien jaar later –toen zijn naam eenmaal was gevestigd- in
volledige, onverkorte versie verschenen. Als sociologische, psychologische
roman is dat een verrijking, temeer omdat je als lezer als het ware vergroeit
met de (aanvankelijk wel verwarrend vele) personages. Het vergrote ‘soapgehalte’
gaat echter wel danig ten koste van het boek als (post)apocalyptische thriller.
Het eerste deel is verbijsterend spannend, het zindert en overweldigt en ook
daarna is de onwerkelijke desolate situatie goed voor zenuwslopende nieuwsgierigheid.
Die prikkelende suspense kabbelt helaas grotendeels weg zodra de mens zich
herpakt en weer ‘normaal’ begint te leven. Intriges en oorlog steken de kop weer
op – reële gegevens, ons maar al te goed bekend en zo is het niet langer het fascinerend
mysterieuze dat naar de keel grijpt.
Wie eenmaal begint met lezen zal waarschijnlijk niet meer
kunnen stoppen. Hoewel dus wat onevenwichtig in zijn opzet is De Beproeving in de eerste plaats een meeslepende,
sfeervolle fantasie. Vooralsnog. Een tijdloos verhaal dat haast gelezen kan
worden als handleiding voor hoe het dus níet moet. Het zal bij lezen blijven. Gewoon
van genieten en als je ’s nachts wil kunnen slapen vooral je kop in het zand
gestoken houden...
ØØØØO
Auteur(s): Stephen King
Serie: ReuzePoema
NUR: Pockets spanning
ISBN: 9789024531264
Paperback, € 22,50, 1232 pagina's, 2009
Uitgever: Luitingh
Geen opmerkingen:
Een reactie posten