donderdag 21 januari 2016

De val - Melanie Raabe

In 2015 was er de thrillersensatie Het meisje in de trein. Een hype, veelbesproken. Na vele lovende kritieken en alle enthousiaste aanbevelingen, kon het niet voor iedereen voldoen aan de ontstane hoge verwachtingen. Daarom is het voor De val, thrillerdebuut van de Duitse Melanie Raabe, om twee redenen eigenlijk helemaal niet fair het te vergelijken met de eerder genoemde bestseller (Hoewel Raabe er zelf wel naar lijkt te refereren in een passage op pagina 316, wat in De val een onwaarschijnlijk toeval zou zijn) Wie De val optimaal wil kunnen beleven en eerlijk wil oordelen moet het onbevangen lezen. Hoor hier de waarschuwing en haak af met het lezen van deze recensie, nog redelijk op tijd.

Ten eerste is het zo dat De val in de verste verten niet lijkt op Het meisje in de trein. Situatie, setting, stijl en -meest belangrijk- sfeer zijn totaal anders. Goed, het gaat eveneens over een ietwat pathetische, ziekelijke vrouw. Overigens is dat hier direct duidelijk. Linda is al elf jaar aan huis gekluisterd, heeft al die tijd nooit een stap buiten gezet. Zij vertelt in de ik-vorm, in onvoltooid tegenwoordige tijd- dichter kan de lezer haar niet op de huid kruipen. Er zijn dagen dat Linda alleen haar bed uitkomt om de deur open te zetten opdat de hond zichzelf kan uitlaten. Een reis naar Italië betekent voor haar zich een week in de logeerkamer opsluiten met pasta, pizza’s en Italiaanse video’s en literatuur. Van de onopgehelderde moord op haar zus is ze nooit hersteld, lijdt aan angsten voor de moordenaar van wie zij destijds een glimp heeft opgevangen. Dan ziet Linda tijdens ‘een Italiaanse reis’ ineens de moordenaar op televisie.

Hier komen we daar waar de vergelijking met Het meisje in de trein zich opdringt. Hoe groot is de kans dat Linda de moordenaar terugziet en veel belangrijker nog, hoe aannemelijk is dat? Linda leeft immers letterlijk in haar eigen wereldje, binnen vier muren. En is bovendien een begenadigd schrijfster van populaire romans. Waar loopt de grens tussen haar fantasie en de realiteit? In welke mate klopt haar geheugen, hoezeer kunnen we als lezer op haar perceptie aan?

Linda besluit in haar nieuwste boek te schrijven over de moord op haar zus met als doel de dader uit zijn tent en in haar val te lokken. Vanaf dat moment ben je als lezer van niets meer zeker. Raabe schrijft hier in feite twee boeken. Hoofdstukken van het autobiografische boek van Linda vol (geestige maar ook handige) pseudoniemen volgen elkaar op tussen de koortsachtige voorbereidingen die Linda treft voor de val die ze opzet. Met onthullingen die soms verklaren, soms voor meer vragen zorgen. Ondertussen lijkt Linda voor een psychologisch wrak opvallend berekenend en daadkrachtig.Wanneer het moment suprême is aangebroken en de dader en Linda elkaar in een fantastisch kat-en-muis gesprek treffen is voor de lezer inmiddels vooral dé grote vraag: hoe echt is dit. 

Hoe echt het is blijkt in het laatste kwart van De val waarin meer dan alleen inzichten zich verruimen. Die verheldering geeft gemengde gevoelens, want de verrukkelijke ervaring dat je een boek leest dat mogelijk grenst aan genialiteit ebt helaas geleidelijk wat weg wanneer de ontknoping zich verder vrij conventioneel afwikkelt, alle eindjes netjes afgeknoopt en wel. Tegelijkertijd is die grondige, expliciete afhandeling nodig aangezien de lezer er nog wel van overtuigd dient te worden dat wat er gebeurt ook echt gebeurt, en klopt. En overtuigen doet Raabe.

Kortom, wie van Het meisje in de trein gelezen heeft genoten mag zich terecht aangesproken voelen door De Val. Wie eerstgenoemde vond tegenvallen én deze recensie heeft gelezen, ai… Maar geef het vooral een kans. Wie het niet gelezen heeft en recensies met gepaste scepsis neemt, die wacht hier hoe dan ook een intrigerende sensatie.

ØØØØO























Auteur(s): Melanie Raabe 
NUR: Literaire thriller 
ISBN: 9789023495437 
Paperback, € 19,90, 352 pagina's, 2016
Uitgever: Cargo