dinsdag 29 juli 2014

Het geheim van Penumbra's boekwinkel: 24 uur open - Robin Sloan

Een roman die pleit voor een lucratief naast elkaar bestaan van het traditionele, papieren boek en de nieuwe, digitale media. Een bestaan dat elkaar niet uitsluit, want, zo luidt de doorwrochte boodschap: ze hebben elkaar juist nódig.

Nachtdienst
Een boekwinkel die vierentwintig uur per dag open is in tijden waarin het binnen vierentwintig uur áfgelopen kan zijn voor boekhandels trekt vanzelfsprekend aandacht. De werkloze Clay Jannon knijpt in zijn handjes wanneer hij de nachtdiensten mag gaan draaien in de bijzondere boekwinkel van de oude heer Penumbra.

Raadsels
Algauw realiseert Clay zich dat de nachtelijke klanten geen reguliere boeken kopen, maar gecodeerde boeken lenen. Zij werken gedreven en stapje voor stapje aan het oplossen van een of ander raadsel, dat Clay met behulp van zijn computer binnen enkele nachten weet te kraken.

Boekdrukkunst
En daarmee blijkt hij -al zijn de meningen daarover verdeeld-geslaagd te zijn voor een eerste proeve die aansluiting bij een eeuwenoud geheim genootschap betekent. Een genootschap van lezers dat probeert te achterhalen welke boodschap een van de eerste en beroemdste uitvinders van de boekdrukkunst gecodeerd aan ingewijden zou hebben overgeleverd. De sleutel tot ontcijfering is (ironisch genoeg) verloren gegaan.

Interpretatie
Met de hulp van zijn creatieve vrienden, ondersteund door moderne technieken (met name Google, wat een omvangrijk en machtig imperium!) en tegengewerkt door traditionelere gelederen van het genootschap combineert Clay zogenaamde Oude en Nieuwe kennis. Uiteindelijk is het 'ordinair' veldwerk dat een doorslaggevend antwoord geeft op vele vragen. "Heil" aan het Woord, ook al blijkt wel weer het risico en gevolg van het (verkeerd) interpreteren van tekst.

Magisch-realisme
De speurtocht voert naar onverwachte en tot de verbeelding sprekende locaties: van Googles bedrijfskantine tot geheime gangen onder New York. De typische mix van 'klassieke' samenzweringen en semi-futuristische attributen geeft het hele gebeuren een vet aangezet magisch-realistisch randje.

Ambigu
Voor de pessimistische aanhanger van het papieren boek in het algemeen en voor boekverkopers in het bijzonder betekent dit boek geen verlichting in de bedreigende digitale duisternis. De houding van de auteur ten opzichte van het e-boek is ambivalent en zijn 'oplossing' garandeert het voorbestaan van het fysieke boek allerminst.

Goede bedoelingen en literaire aspiraties schieten tekort en dit boek is dus jammer genoeg géén overweldigende eye-opener met koersveranderende impact. Gewoon een originele, mysterieuze roman, vlot met aangename humor, die ook goed tot het Young Adult genre (15+) kan worden gerekend.

3 /5
















Auteur(s): Robin Sloan 
Ondertitel:  24 uur open
NUR: Vertaalde literaire roman, novelle 
ISBN: 9789088030536 
Paperback, € 18,95, 288 pagina's, 2014
Uitgever: Lias

zondag 6 juli 2014

De laatste oplossing - Michael Chabon

Zelfs als je niet beter weet is dit bekoorlijke boekje –magnifiek uitgegeven als luxe paperback (A6 formaat, met omslag) en verlucht met een tiental illustraties- in alle opzichten mooi. Het ingetogen verhaal tegen de achtergrond van de WOII, met als thema verlies, de nadrukkelijk kloeke taal. Voor wie wél inziet dat de ‘oude man’ die niet nader wordt benoemd in feite Sherlock Holmes is, zal de novelle een extra dimensie krijgen.
Holmes is hier een teruggetrokken imker die na bijna veertig jaar eindelijk weer zijn hersens tijdens een onderzoek laat kraken. Een mysterieuze, codes krassende papegaai, beste kameraad en troost van een getraumatiseerd Duits oorlogsslachtoffertje, wordt ontvreemd. Daarbij valt een dode. De oude man besluit de papegaai op te sporen. Dit was het innigste genoegen dat het leven te bieden had, die deducerende kristallisatie, die uitbarsting van gissingen, en hij had het verschrikkelijk lang moeten ontberen.
De immer ongenaakbare Holmes is zelden zo menselijk neergezet met zijn frustrerende tekortkomingen, te wijten aan de ouderdom waaraan ook hij –en om precies te zijn kapitale geheugen- niet aan ontkomt. Deze wetenschap brengt hem tijdens zijn speurtocht meermaals aan de rand van paniek en de laatste oplossing ligt tenslotte niet in de vereniging van jongen en papegaai, maar in een helder inzicht in de mogelijke zin van het leven. 
Chabon schreef dit verhaal al in 2004, dus niet in navolging van alle (contemporaine) Sherlock Holmes films en televisieseries die laatste vijf jaar zo populair zijn. Hij is duidelijk een Holmes- en Conan Doyle fan van het eerste uur. Mensen die bekend zijn met de verhalen van Arthur Conan Doyle kunnen met dit eerbetoon aan de ongeëvenaarde speurneus hun hart ophalen, want Chabon biedt knap op micro- en macroniveau typische Holmes elementen ‘ter deductie’ aan. Een bescheiden, maar bijzondere novelle die beslist niet over het hoofd gezien mag worden. 

ØØØØO





















Auteur(s): Michael Chabon 
NUR: Vertaalde literaire roman, novelle 
ISBN: 9789041413192 
Paperback, 120 pag, € 12,95, 2014
Uitgever: Anthos