Zie Crimezone.nl voor: Hij is van mij - Chinouk Thijssen

http://www.crimezone.nl/web/Thriller/9789048425099_Hij-is-van-mij.htm

ØØOOO

Auteur(s): Chinouk Thijssen
NUR: Thriller
ISBN: 9789048425099 
Paperback, € 17,95, 188 pagina's, 2012
Uitgever: Free Musketeers

Reizen met Charley - John Steinbeck

In 1960 ondernam een bijzondere man met zijn bijzondere hond (namelijk een blauwe Franse poedel) Charley een bijzondere reis. De toen al beroemde Amerikaanse  auteur John Steinbeck – schrijver van boeken ‘voor de Engelse literatuurlijst’ als Of mice and men en East of Eden- trok in drie maanden met een prototype camper door Amerika. Het leverde een heerlijk reisverslag dwars door bijna alle staten op, vol tekenende anekdotes en gewetensvolle beschouwingen, met als rode draad (destijds een nieuw fenomeen!) de snelweg.

Gewoon de boel de boel laten en ‘vacilando’ rondtrekken, reizen in een bepaalde richting zonder dat het uitmaakt of je ergens wel of niet aankomt, is een onderneming waar veel mensen je om benijden, ontdekt Steinbeck. Maar de van oorsprong treklustige mens leeft inmiddels te geworteld, in zijn verlangen naar grondbezit vastgegroeid in zijn eigen kleine wereldje. Wereldjes die per staat verschillen; qua natuur en omgeving, maar ook qua levensinstelling en opvattingen. Tegelijkertijd schijnen de bewoners in wezen niet veel van elkaar te verschillen.

Steinbeck kan er zijn vinger maar niet opleggen. Om zijn reis doel en zin te geven –noodzakelijk als verantwoording voor geest en geweten- wil hij antwoord vinden op vragen als “wie is ‘de’ Amerikaan precies”, en “hoe steekt Amerika  in elkaar”. Uitgebreid bespreekt hij ontmoetingen met een keur aan ‘gewone’ individuen - altijd interessanter dan de mens in groepen; een visie die ook spreekt uit zijn romans, met daaruit voortvloeiend zijn warsheid van regels opgelegd door bestuurlijke instanties. Zijn bevindingen maken hem wijzer, maar brengen hem tegelijkertijd ook van de wijs. Elke generalisatie wordt uitgewist door een volgende. Amerika is onderhevig aan modernisering; Steinbeck ondervindt dat op de weg (hij leidt aan panische ‘snelwegzenuwen’, overweldigd door het vele verkeer), ziet het aan genieuze uitvindingen als frisdrank- en soepautomaten en aan de explosieve toename van belastingwet-omzeilende stacaravanparken. Hij betwijfelt of deze vooruitgang per definitie ook verbetering betekent. Vraagt zich af waarom vooruitgang er vaak uitziet als verwoesting.

Tot concrete conclusies kan Steinbeck niet komen. Wel constateert hij dat de verschillen tussen de staatsbewoners aan de oppervlakte in toenemende mate aan het afnemen zijn. De diversiteit aan dialecten neemt merkbaar af; taal en plaatselijke gewoonten ‘slijten’ door de komst van snelwegen, hoogspanningslijnen en nationale televisie. En als ‘de’ Amerikanen één ding in gemeen hebben dan is het wel het gebrek aan (politieke) opinie. Aan het verdedigen van een eigen pertinente overtuiging. Misschien is het anno 1960, midden in de Koude Winter, bijvoorbeeld wel makkelijker om op de Russen te schelden dan op de Duitsers, omdat met de eersten geen handel gedreven wordt.  Aldus stelt Steinbeck na weer een vergeefse poging het politieke standpunt van in dit geval een plaatselijk ondernemer te achterhalen.

Eén staat onderscheidt zich. Texas. Steinbeck voelde de bui al hangen en zag er tegen op. Zijn reis komt in deze staat dan ook gevoelsmatig tot een einde. In zijn tijd is de rassenhaat er onvoorstelbaar groot en hierover schroomt men in het geheel niet zijn mening te uiten. De gemoederen roeren zich aangezien de zwarte bevolking in opstand tegen de onderdrukking begint te komen. Steinbeck gruwt van de houding van veel haatdragende blanken, maar neemt zelf (welbeschouwd als ‘typische Amerikaan’) geen duidelijk of publiekelijk standpunt in; erin gelovend dat er gezien de moderne tendens een eind aan deze situatie zal komen, maar bezorgd om de manier waaróp dat dan gebeuren zal. Het blijft bij het uit zijn cabine gooien van een agressieve blanke Zuiderling. Of het laf is, néé, zegt Steinbeck. Het is pas laf als je dat ontkent. En dat doet hij in ieder geval niet, met het schrijven van dit overigens van enig sarcasme gespeende reisverslag.

Reizen met Charley is vorig jaar opnieuw in het Nederlands vertaald. Hierdoor klinkt Steinbeck opvallend fris en hedendaags in zijn toch al pakkende, beeldende, droog-komische stijl. Zijn chronologisch vertelde verslag leest als een intrigerende roman. Komische sketches van een nogal onverwacht door jachtinstict bezeten Charley wisselen ernstiger situaties af, zoals de blanke “Cheerleaders” in New Orleans die zwarte peuters uitschelden bij het naar school gaan. Bijna profetisch af en toe lijkt Steinbeck in zijn visies en verwachtingen, terwijl sommige daarvan anno 2012 daarentegen juist weer absurd en achterhaald zijn gebleken. Reizen met Charley is een buitengewoon boeiend en vermakelijk boek dat een geweldig treffend tijdbeeld schetst en dat tot nadenken stemt. Hoe staat het er nu voor met ‘de’ Amerikaan en Amerika? Misschien dat (historisch) journalist en auteur Geert Mak hier een antwoord op kan geven in zijn boek Reizen zonder John dat 23 augustus zal verschijnen.

ØØØØØ




















Auteur(s): John Steinbeck
Ondertitel: een roadtrip door Amerika
NUR: Reisverhalen
ISBN: 9789045014388 
Paperback, € 22,95, 208 pagina's, 2011
Uitgever: Atlas

Jij - Zoran Drvenkar

Een experimentele thriller van Zoran Drvenkar die de lezer direct bij het verhaal betrekt door het in de jij-vorm te vertellen. Als een alwetende regisseur die een acteur uitlegt wat zijn rol inhoudt; je doet dit, je doet vervolgens dat, waarbij je zus of zo denkt. Het verhaal wordt in chronologische volgorde ‘vertoond’ in korte hoofdstukken die elk vanuit een ander personage worden ervaren. Zo neemt de lezer als hoofdrolspeler vele rollen op zich. Vijf zestienjarige vriendinnen die een hecht clubje vormen, met elk hun eigen achtergrond en problemen. De Reiziger, een mysterieuze moordenaar die eens in de zoveel jaar in één keer tientallen mensen ongemerkt doodt. Een onderwereldfiguur die zijn broer dood aantreft. De meiden stelen zijn drugs en moeten Berlijn ontvluchten. Ergens in Noorwegen komt  –na vele uitwaaieringen- uiteindelijk alles tot elkaar.

Het is helaas allemaal wat veel van het goede. De jij-vorm die consequent (op één hoofdstuk met onduidelijke stijlbreuk in derde persoonsvorm na) wordt doorgevoerd verliest halverwege de ruim 500 pagina’s steeds meer zijn originaliteit. Wordt een soort ‘gimmick’. Bovendien worden er zo ontzettend veel personages opgevoerd en zo verschrikkelijk veel zijlijntjes en subplotjes uitgezet, dat de jij-vorm ronduit lastig is. Houvast aan namen is er immers niet en het vergt behoorlijk wat concentratie bij te houden wiens rol vertolkt wordt . Bovendien blijft het allemaal wat plat. Het vader-complex waar diverse personages mee blijken te kampen bemoeilijkt hun onderlinge onderscheid. Tot slot komt de Grande Finale waar gevoelsmatig gestaag naar toe wordt gewerkt door het wisselende perspectief niet zo knallend uit de verf. De zogenaamde twists verrassen weinig en de impact van het einde wordt getackeld door alle lijntjes die nog moeten worden afgeknoopt. Op zich is Jij een aardig project, maar met name door zijn omvang niet helemaal geslaagd. En daarvan is de lezer de dupe. Jij dus.

ØØØOO

Auteur(s): Zoran Drvenkar
NUR: Vertaalde literaire roman, novelle
ISBN: 9789029578493
Paperback, € 22,50, 520 pagina's, 2012
Uitgever: Arbeiderspers

Zomer 'must-have'...

... waarin deze zomer gelezen:


juli
De Hobbit of Daarheen & Weer Terug - J.R.R. Tolkien
(1957, ØØØØO)
Wat verborgen is - Hjorth Rosenfeldt
(2011, ØØØOO)
Spenser en de linkse studente - Robert B. Parker
(1973, ØØØØO)
Spenser aan slag - Robert B. Parker
(1975, ØØØØO)
Spenser en de verloren zoon - Robert B. Parker
(1974, ØØØOO)
Legenden I: het tijdperk van de tweeling - Weis & Hickman
(1986, ØØØOO)
Das Rätsel - John Katzenbach
(1997, ØØØØØ)
Grabkammer - Tess Gerritsen
(2008, ØØØOO)
13 uur - Deon Meyer
(2012, ØØØØØ)
Legenden II: De strijd van de tweeling - Weis & Hickman
(1986, ØØØOO)
Starters - Lissa Price
(2012, ØØØOO)
Korte metten - Lisa Gardner
(2012, ØØØØO)
Van de koele meren des doods - Frederik van Eeden
(1901, ØØØØØ)

augustus
Kerkhof in Londen - Lynn Shepherd
(2012, ØØØØO)
Legenden III: De beproeving van de tweeling - Weis & Hickman
(1986, ØØØØO)
Reizen met Charley - John Steinbeck
(1962, ØØØØØ)
Jij - Zoran Drvenkar
(2012, ØØØOO)
Kakerlaken - Jo NesbØ
(1998, ØØØØO)
Korte metten -Chinouk Thijssen
(2012, ØØOOO)
De Draken I "Draken van de herfstschemer" - Weis&Hickman
(1985, ØØØØO)

Kerkhof in Londen - Lynn Shepherd

Een bijzonder geslaagde roman die zich  ‘op zijn Dickensiaans’ laat lezen: vol kneuterige victoriaanse taferelen, maar ook doordrenkt met spanning.

Alleen al om de humoristische, eeuwig uitweidende schrijfstijl is het boek een genot om te lezen. Shepherd is er uitermate goed in geslaagd (en zo ook de vertaalster) die typische vertellerstoon van Dickens na te bootsen.

Als (moderne, 21^e eeuwse!) alwetende verteller neemt ze ons op sleeptouw door de krochten van Londen in 1850 en verklaart ons en passant talrijke (on)belangrijke wetenswaardigheden.

‘Pats-boem’  zo leren wij bijvoorbeeld, is de victoriaanse versie van een snelle hap in een etablissement: jij legt pats het geld neer, zij kwakken boem het eten voor je op tafel. Smaakvol sfeervol.

De niet erg succesvolle detective –voormalig politieagent-Charles Maddox wordt smadelijk gebruikt door een bekende maar corrupte advocaat. Daarop bijt Maddox zich vast in een zaak waar hij beter zijn neus niet in zou steken. Verschillende curieuze voorvallen leiden terug tot een verdwenen meisje, een valse voogd en een al even dubieus opvanghuis.

Mocht dit ergens een belletje doen rinkelen, dan kan dat kloppen. Kerkhof in Londen is gebaseerd op Dickens  Bleak house en de klassieker van zijn minder bekende collega en vriend Wilkie Collins, The woman in white. Creatief speelt Shepherd met bekende romanpersonages en met aan haar eigen fantasie ontsproten figuren. Laat ze opduiken in bekende én nieuwe settingen.  Nog een leuke reden om het verhaal te lezen.

De hedendaagse kwinkslagen naar Dickens en tijdgenoten doorbreken het gevoel van authenticiteit, maar verrijken het boek met een cachet van intertekstualiteit. En humor voor de oplettende lezer, daar waar Shepherd “cameo’s” heeft weggelegd voor bekende historische figuren.

Meer nog dan de boeken waarop het gebaseerd is ligt de nadruk op de spanningsboog. Kerkhof in Londen is eigenlijk een detective, maar valt toch qua schrijfstijl en ‘bronnen’ meer onder de categorie literaire romans. Dat de vaart en afwikkeling in de laatste hoofdstukken een beetje ten koste van de beschouwende stijl gaan doet verder weinig af aan het boek in zijn geheel.

Enige echte minpunt misschien is de gapende cliffhanger waarmee het boek eindigt. Een die plompverloren en schaamteloos een brug slaat naar een volgend deel . Al is dat overigens wel helemaal  in de stijl van het feuilleton waarin ook ‘broodschrijver ‘ Dickens publiceerde. En eerlijk is eerlijk, het maakt nieuwsgierig. Wat een heerlijk boek.

ØØØØO

Auteur(s): Lynn Shepherd
NUR: Vertaalde literaire roman, novelle
ISBN: 9789025369699 
Paperback, € 19,95, 320 pagina's, 2012
Uitgever: Athenaeum-Polak & Van Gennep

Zie Crimezone.nl voor: Korte metten - Lisa Gardner

http://www.crimezone.nl/web/Thriller/9789044334999_Korte-metten.htm

ØØØØO

Auteur(s): Lisa Gardner
NUR: Thriller
ISBN: 9789044334999
Paperback, € 18,95, 416 pagina's, 2012
Uitgever: House of Books B.V.