De uitverkorene van de heer - Albert Cohen

Best wel een aanslag op mijn concentratie- en doorzettingsvermogen, deze pil van 800 pagina’s die boordevol (innerlijke) monologen en redevoeringen staat. En in het geheel niet plotgedreven is. Zo traag en hoogdravend, soms gewoonweg ridicuul en afstotend- proza en een stijl die bijna niet meer van deze tijd lijken. Waarom waagt de uitgever het om deze roman –oorspronkelijk uit 1968- (opnieuw) uit te geven? Die vraag lijkt gauw beantwoord: het boek is onlangs verfilmd en de film (“Belle du seigneur”) komt nog dit jaar uit.

En eerlijk is eerlijk, het onderwerp is tragisch en tijdloos genoeg. Het gaat over een hartstochtelijke affaire in Genève begin jaren dertig tussen een getrouwde vrouw, Ariane, en Solal, de baas van haar man. Ze brengen zichzelf hiermee in een sociaal isolement en zijn na hun vlucht naar de kust volledig op elkaar aangewezen- iets wat op den duur natuurlijk ten koste gaat van de passie. Beiden blijven echter de schijn van romantiek ophouden. Dit schrijnende, kwellende rollenspel kan uiteindelijk niet anders dan hen beiden opbreken- en dan is haat de enig resterende uiting van passie.

De uitverkorene van de heer is het trieste verhaal van twee geliefden die de natuurlijke loop van verliefdheid niet willen en kunnen accepteren, maar in hun krampachtige verzet hiertegen de ware liefde –genegenheid en geborgenheid- niet de kans geven te ontbloeien en zelfs doen verstikken.

Cohens inkt vloeide moeiteloos uit zijn pen. Wie zich door de –soms paginalange interpunctieloze!- hoofdstukken heenwerkt, ontdekt zijn subtiele humor en bij vlagen briljante proza. De monoloog van de verleider Solal over de kunst van het verleiden is geniaal, wáár en confronterend. Hierna blijft echter de vraag waarom Ariane –dit alles wetende- überhaupt nog met hem in zee gaat.  Haar stuitend lijdzame en dociele gedrag roept op zijn beurt weer de vraag op wat Solal toch in haar ziet.

Een heftig verhaal dat in vele opzichten het uiterste van de lezer vergt. Vandaag de dag vooral weggelegd voor wie kan genieten van taal als uitdaging. Anderen kunnen misschien beter wachten op de film.

ØØØOO

Auteur(s): Albert Cohen
NUR: Vertaalde literaire roman, novelle
ISBN: 9789461640543 
Paperback, € 22,50, 800 p., 2012
Uitgever: Gennep, Uitgeverij Van